Nadciśnienie - przyczyny
W zależności od przyczyny wyróżnia się: nadciśnienie tętnicze pierwotne i nadciśnienie tętnicze wtórne. Niektórzy wspominają tutaj też o syndromie „białego fartucha”.
Nadciśnienie tętnicze pierwotne
nazywane także samoistnym, pojawia się bez uchwytnej przyczyny i dotyczy 95% chorych.
Mają oni właściwe reakcje fizjologiczne i nie stwierdza się u nich deficytów w funkcjonowaniu układu nerwowego, ale chorują, ponieważ w ich przypadku decydującą rolę odrywają takie czynniki jak: dziedziczenie (występowanie choroby w bliskiej rodzinie), menopauza (przyspieszająca powstawanie miażdżycy), niewłaściwa dieta (bogata na przykład w słone produkty), stres i nerwice, nadwaga i otyłość, regularne spożywanie alkoholu oraz przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych i preparatów zawierających sterydy.
Nadciśnienie tętnicze wtórne
rozpoznawane jest, gdy przyczyna jego powstania jest znana; dotyczy 5% osób cierpiących na to schorzenie i najczęściej jest objawem choroby, przez co uważa się je za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia.
Towarzyszy chorobom nerek, wadom serca i schorzeniom naczyń krwionośnych, ale pojawia się również przy: schorzeniach gruczołów takich jak nadnercza czy tarczyca, zaburzeniach neurologicznych (guzy mózgu, udary, zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzczaszkowe), nieprawidłowościach w funkcjonowaniu układu krążenia, nadciśnieniu powodowanym ciążą, stresie, lekach hormonalnych czy substancjach toksycznych (amfetamina, kokaina).
Syndrom "białego fartucha"
to żartobliwe określenie sytuacji, w której wyniki pomiarów wartości ciśnienia tętniczego są wysokie i niepokojące w warunkach szpitalnych, a gdy pacjent dokonuje samodzielnych pomiarów w warunkach domowych – nie odbiegają od normy.
Dzieje się tak, gdyż ciśnienie tętnicze krwi zależy między innymi od aktywności układu współczulnego (część autonomicznego układu nerwowego), wzmaganej w sytuacjach stresowych, a taką właśnie jest wizyta w gabinecie lekarskim – pacjent denerwuje się, dochodzi do pobudzenia układu współczulnego, naczynia tętnicze obkurczają się pod wpływem adrenaliny i tym samym wzrasta częstość pracy serca i ciśnienie tętnicze.